Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken wijst in een interview in het magazine van de Hillenraad 100 de beperkte organisatiegraad van tuinders aan als belangrijk knelpunt. Een knelpunt dat de sector helemaal zelf zal moeten oplossen
“Hier en daar zie je wel dat ondernemingen echt samen optrekken, maar de tuinbouwsector is daar van nature niet toe geneigd. Pas vanuit organisatie kun je marktmacht realiseren en uit de spiraal van de prijsdiscussie komen”, aldus Dijksma in het magazine waarin vrijdag de jaarlijkse lijst van meest toonaangevende tuinbouwbedrijven publiek werd gemaakt.
Met een rol van de overheid op de achtergrond, geeft het kabinet de ondernemers “de ruimte die ze zelf nadrukkelijk wensen”. Ook het verdwijnen van de productschappen is volgens Dijksma het inwilligen van wensen van ondernemers zelf. “Een duidelijke vraag die in het verleden op ons afkwam: verlos ons van die bijdrage aan een collectief. Laat het ons zelf doen.”
Topsectoren
De PvdA-bewindsvrouw betoont zich een warm pleitbezorger voor het door Kabinet Rutte I gelanceerde topsectorenbeleid, met een belangrijke rol voor initiatief vanuit het bedrijfsleven, maar met gelijklopende belangen voor bedrijfsleven, overheid en onderzoek.
“Het Nederlandse topsectorenbeleid is gemodelleerd naar datgene wat er in de agrarische sector al was en doorvertaald naar andere sectoren.” Kern van dat beleid is een strakke samenwerking tussen bedrijfsleven, onderzoek en overheid. Dijksma ziet dat beleid een hogere vlucht nemen als er meer crossovers komen tussen de in totaal negen topsectoren. Ook hier is de tuinbouw al voorbeeldig ver, met samenwerkingen met de topsectoren energie en water en met een sectoroverschrijdend project als Kas Als Energiebron. “Dat is nou een transitie die ik bewonder. Zo ontstaan concepten waar je wereldwijd de boer mee op kunt.”
De rol van de overheid daarbij is vooral stimulerend en faciliterend, benadrukt Dijksma hier zoals ze al eerder consequent heeft gedaan. ‘Heel belangrijk’ noemt ze daarbij bijvoorbeeld de nieuwe Garantieregeling Marktintroductie Innovaties, ‘juist om die vernieuwing internationaal te laten landen’.
“We zijn as we speak bezig met een visie op Climate Smart Agriculture, dat zeker raakvlakken heeft met zo’n internationaal te implementeren concept. Maar ook hier geldt: ik vind dat in eerste instantie de sector er zelf intensief mee aan de slag moet.”
Op de vraag van adviesbureau Hillenraad of het niet toch tijd wordt voor door EZ aangegeven ankerpunten en een voor iedereen lonkend perspectief, stelt Dijksma: “We weten allemaal dat ondernemers in de sector niet zitten te wachten op harde sturing. Aan deze kant van de tafel willen we best hier en daar het breekijzer zijn. Maar volgens mij zijn de ondernemers mans genoeg om deze handschoen zelf op te pakken. Iedereen met grensverleggende plannen help ik graag verder.”