Eerste Kamer bezorgd over opheffen productschappen

De Eerste Kamer vraagt de regering of ze overweegt om het proces van de opheffing van de productschappen te onderbreken en voorlopig de taken en verantwoordelijkheden van de productschappen in stand te houden.

“Dan kan eerst worden ingezet op afslanking en integratie van de organisaties, voordat wordt overgegaan tot een verantwoord besluit en wettelijke borging van de toekomst van de productschappen”, schrijft de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken van de Eerste Kamer in een brief aan verantwoordelijk minister Henk Kamp.

De Eerste Kamer zegt dat er nu veel onduidelijkheid en onzekerheid is over de gang van zaken rondom het opheffen van de productschappen en de uitvoering van de publieke taken. Deze situatie brengt volgens de Eerste Kamer risico’s voor de agrarische sector en de Nederlandse economie met zich mee. De senatoren zijn dan vooral bezorgd over de uitvoering van de keuringen voor bijvoorbeeld export.

“In het Plan van Aanpak van de NVWA worden sectorale agrarische keuringsdiensten zoals de NAK niet alleen privaatrechtelijk georganiseerde toezichthouders genoemd, maar ook privaatrechtelijke zelfstandige bestuursorganen. Deze moeten dan worden ingeschakeld voor publieke taken die onder verantwoordelijkheid van het Rijk vallen”, schrijven de senatoren. Ze vragen zich af of dergelijke inschakeling verantwoord is in het licht van de door de Europese Commissie gestelde eis van onafhankelijk bestuurlijk toezicht. De Eerste Kamer vindt dit verwarrend, omdat er nu gesproken wordt over ZBO’s die een gedelegeerde overheidstaak uitvoeren, terwijl de keuringsdiensten juist privaatrechtelijk georganiseerd zijn.

Omdat nog niet alle publieke taken van de productschappen zijn ondergebracht bij de ministeries, is er volgens de Eerste Kamer sprake van een vacuüm waarin formele kaders ontbreken en verschillende voormalige taken van de PBO zonder formele basis worden uitgevoerd, voor zover ze nog worden uitgevoerd. De politici vragen of het toezicht en de handhaving hiermee wel voldoende geborgd is. “In hoeverre loopt de Nederlandse exportpositie risico’s gedurende deze, in staatsrechtelijke zin, verwarrende overgangssituatie?”, vragen de politici.