Het toezicht op controle van voedsel staat onder druk. Er zijn te veel incidenten en er wordt te veel weggekeken van de problemen. Dit zegt Dirk Duijzer, directeur Coöperatie & Duurzaamheid bij Rabobank Nederland.
Duijzer uitte zijn kritiek afgelopen maandag op het symposium van Wijn & Stael advocaten in Utrecht. Als de kwaliteit van voedselcontrole niet snel verbetert dan schaadt het volgens hem de exportpositie van de Nederlandse landbouw en het consumentenvertrouwen met als gevolg dat de prijzen van landbouwproducten in een negatieve spiraal terechtkomen.
Duijzer gebruikt de laatste voedselschandalen – zoals met paardenvlees, het omkatten van gangbare eieren naar biologische en met aflatoxine besmette mais – als voorbeelden waaruit blijkt dat het toezicht op voedselcontrole faalt. Volgens de topman heerst er ook een sfeer van bagatelliseren na gesprekken met toezichthouders en bestuurders. Duijzer: “Bij een schandaal gaat de discussie al snel over dat op het aanrecht en in de koelkast van de consument de situatie ernstiger is. Dat paardenvlees een prima stukje vlees is en dat groeihormonen gezond zijn. Achtergrond is altijd de korte termijn winst. Als dat de toonzetting is in de sector dan is dat een groot gevaar voor de export.”
Duijzer spreekt ook over ‘inteeltverschijnselen’. Bij toezichthouders heerst een ons-kent-onsmentaliteit met als gevolg dat zij meer optreden als belangenbehartigers in plaats van het uitvoeren van publieke taken in algemeen belang. Vaak worden problemen volgens hem ‘verdoezeld’ en wordt ‘vertragen’ als strategie gekozen. “Het product is dan toch al opgegeten. Je moet transparant zijn, anders haal je de excessen niet uit de markt”, aldus Duijzer.
Duijzer zegt te merken dat de politiek de landbouwsector het voordeel van de twijfel geeft. “Ik merk dat Europa en de derdewereldlanden kritisch kijken naar onze landbouw. Ze vinden dat onze keuringsdiensten te veel in de private sfeer zitten. Het publiek eist maatregelen na de vele voedselschandalen. Wij zeggen al tien jaar dat we met tracking & tracing alles kunnen vinden, zelfs binnen een dag. Als het zover is, duurt het weken. Als we zo doorgaan is er een retributie op komst”, waarschuwt Duijzer. Hij bedoelt hiermee te zeggen dat de overheid meer zelf gaat controleren en de kosten gaat verhalen op de landbouw met als gevolg een verslechterende concurrentiepositie.