Mechanisch snoeien is niet de oplossing voor de slechte rentabiliteit van bijvoorbeeld Elstar. Maar het vermindert wel de arbeidsbehoefte van 180 naar 140 uur per hectare. En dat verschil bestaat uit relatief dure uren, stelt bedrijfsadviseur Wouter van Teeffelen van WTE Advies.
Mechanisch snoeien betekent in ieder geval bij Elstar ook mechanisch dunnen, bij voorkeur met de Darwin machine. Want door de geringere groeikracht na het mechanisch snoeien werken de reguliere middelen voor vruchtdunning lang niet altijd voldoende. En handdunnen is altijd te laat om een beurtjaar te voorkomen, zo bleek uit de discussie met diverse andere fruitadviseurs tijdens de WTE-Advies themamiddag ‘Op zoek naar meer rendement’.
Mechanisch snoeien bespaart ongeveer 2 cent per kilo aan arbeidskosten, zo volgt uit de stelling van Van Teeffelen. Alleszins de moeite waard, maar niet het ei van Columbus om de huidige rentabiliteit van ruim 61% winstgevend te maken, zeker niet als dit ten koste gaat van de kwaliteit. “Maar ook 2 cent besparing mag je niet bagatelliseren. De goede bedrijven pakken overal waar mogelijk een paar cent per kilo winst. En dat maakt vaak het verschil tussen wel of geen goed inkomen uit het bedrijf.”
Uit een inventarisatie in de zaal volgde een ruwe schatting dat bij de helft van de mechanisch gesnoeide percelen het resultaat niet naar wens is geweest. Met name 2011 is een leerjaar geweest. Maar het kan ook goed uitpakken, zo leren proeven uit Frankrijk en ervaringen in Nederland. Vooral het aantal vruchten per vierkante meter haag is belangrijk. Dat mag in Nederland niet hoger zijn dan 25 stuks.
Arbeidsbesparing
“Arbeidsbesparing heeft vaak de hoogste prioriteit. Maar”, zo stelt de adviseur, “dat is niet altijd bedrijfseconomisch onderbouwd, hoewel ik goed begrijp waarom een drukke teler in een drierijenspuit investeert. Die heeft onmiskenbaar het voordeel dat het aantal uren op de spuit enorm daalt. Maar dat betekent niet automatisch dat het bedrijfseconomisch beter is.”
De oorspronkelijke motivatie om mechanisch te snoeien is het tekort aan bekwame snoeikrachten. Dat was in de jaren 90 in Frankrijk aanleiding, maar is nu ook actueel in Oost-Europa, zo vertelde boomkweker Pieter van Rijn tijdens de inleiding over zijn semigratie naar Polen. Daar wordt mechanische snoei al op grotere schaal toegepast dan in Nederland.
McDonaldisering
Van Teeffelen vindt standaardisatie zeker zo belangrijk als mechanisatie om de kostprijs zo laag mogelijk te houden. Als snoei door goedkopere losse krachten – goed gestuurd op basis van simpele handvatten in plaats van ambachtelijk inzicht – toch goed gebeurt, is het economisch voordeel van mechanisch snoeien ook minder. “McDonaldisering van de fruitteelt”, zoals hij het uitdrukt.