Het bespreekbaar maken van het onderwerp uitbuiting van arbeid blijkt nog altijd lastig in de tuinbouw.
Dat schrijft de nationaal rapporteur Mensenhandel in zijn jaarlijkse rapportage. In het ketenonderzoek dat in 2012 door de Nationaal rapporteur is uitgevoerd, bleek dat de angst voor ‘stigmatisering’ van de land- en tuinbouw gemeenten in enkele gevallen weerhield van het opstarten van controleacties op uitbuiting in deze sector.
De rapporteur verwijst verder naar de campagne uit 2011 van het Ministerie van SZW met de titel ‘Hollandse asperges met een crème van moderne slavernij’. ZLTO vond de campagne generaliserend, stigmatiserend en kwetsend voor de aspergeteelt. De campagne werd stopgezet door de overheid. Wel ziet het ministerie van sociale zaken een lichtpuntje. Het ministerie verleent nu subsidie aan brancheorganisaties om zelf campagnes op te starten over normen omtrent goed werkgeverschap. Het is een goede ontwikkeling dat brancheorganisatie LTO daar inmiddels gehoor aan heeft, schrijft de rapporteur.
Het rapport besteedt ook aandacht aan de oorzaken waarom in sommige sectoren misbruik plaatsvindt. Van illegale constructies lijkt vooral sprake in sectoren waarin de marges klein zijn en arbeidskosten een groot deel van de totale kosten beslaan. Dat is bijvoorbeeld het geval in de champignonbranche. Een directeur van een champignonkwekerij zegt daarover in het rapport ‘Lessen uit recente arbeidsmigratie’: ‘Ongeveer 45 procent van de kostprijs van champignons bestaat uit arbeidskosten. Wanneer die met 10 procent omhoog gaan, hebben wij een minimale marge; ik wil niet direct een nulmarge zeggen. Ik zal dan heel goed moeten nadenken waar ik mijn productie zal voortzetten.”