35 organisaties vragen om harder ingrijpen middelengebruik

“Giftige stoffen worden aangetroffen in het lichaam van agrariërs, maar ook in de luiers van baby’s”, schrijven Natuur & Milieu, de Parkinson Vereniging en vakbond FNV. In een gezamenlijk manifest pleiten ze ervoor om uit te gaan van het voorzorgsprincipe. Dat wil zeggen dat een middel alleen is toegestaan als er geen twijfels zijn over mogelijke schadelijke gevolgen. Nog 33 andere organisaties steunen het pleidooi.

Verband middelen en Parkinson

“De afgelopen jaren blijkt voortdurend dat het intensieve gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen onvoorziene negatieve effecten oplevert”, schrijven de organisaties. Zo duiden diverse wetenschappelijke studies op een verband tussen de ziekte van Parkinson en blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen. Hoewel een oorzakelijk verband niet keihard is aangetoond, zouden de organisaties graag zien dat de bewijslast wordt omgedraaid. Dan zouden verkopers van een bestrijdingsmiddel moeten aantonen dat het géén kwaad kan.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) pleitte in 2021 al voor aanscherping van de toelatingseisen voor bestrijdingsmiddelen die telers gebruiken om gewassen te beschermen. “Er zijn aanwijzingen dat mensen die in het verleden lang aan gewasbeschermingsmiddelen hebben blootgestaan, zoals telers, een grotere kans hebben om neurodegeneratieve ziekten te krijgen, zoals Parkinson en alzheimer”, schreef RIVM toen. “De vraag is of de huidige manier van testen een mogelijk effect als het krijgen van een ziekte als Parkinson kan aantonen.”

Lees ook: Parkinson-wetenschapper ziet doorbraak bij Efsa rond pesticiden

Roep om Europees verbod glyfosaat

De opstellers van het manifest pleiten ook voor een Europees verbod op glyfosaat, een onkruidverdelger die beter bekendstaat onder de merknaam Roundup. Ze roepen het kabinet op om in Europees verband te stemmen voor een verbod op dit middel, dat onder meer wordt geassocieerd met bijensterfte en gezondheidsrisico‘s.

International Agency for Research on Cancer (IARC), een agentschap van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), beschouwt glyfosaat al jaren als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. De Europese instanties voor voedselveiligheid en chemicaliën delen dat oordeel tot nog toe niet. Momenteel werken ze aan een nieuwe beoordeling van de wetenschappelijke kennis over het middel. Die komt in juli uit.

LTO: veilig middelengebruik in belang van teler

Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) vindt dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbbouw veilig moet zijn voor mens, dier en omgeving. Wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van de middelen op de menselijke gezondheid, moet daarbij leidend zijn. Daarmee reageert de ondernemersorganisatie op het manifest.

De schadelijke gevolgen treffen ook telers zelf, en daarom is bescherming ook in het belang van LTO-leden, stelt de organisatie. “Zij moeten ook in een veilige omgeving kunnen wonen en werken. Juist vanwege het belang van het onderwerp hecht LTO grote waarde aan wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van gewasbeschermingsmiddelen op de menselijke gezondheid”, aldus een woordvoerder. “De resultaten van dergelijk onderzoek moeten wat ons betreft dan ook leidend zijn én blijven. Als uit deze onderzoeken invloeden blijken, dan moeten de beoordelings- en toelatingsregels hier direct op worden aangepast.”