2024 wordt naar verwachting goed tomatenjaar

“Begin vorig jaar hadden we het geluk dat het in Zuid-Europa slecht weer was. Daardoor heeft de productie in eigen land een mooie start met goede tomatenprijzen gemaakt”, zegt Maarten Verhaegen, Divisiemanager groenten bij BelOrta.

“Door het ToBRF-virus en minder instraling hebben we vorig jaar minder volume tomaten gehad, zeker vanaf de zomermaanden. Door minder belichte teelt als gevolg van de hoge energieprijzen door de oorlog in Oekraïne was het volume van deze teelt een stuk lager.”

Ook dit jaar iets kleiner volume

Ook dit jaar verwacht de divisiemanager in totaliteit een iets kleiner volume, omdat de nieuwe virusresistente tomatenrassen, zowel van tros als los, doorgaans een lagere productie hebben. Ook speelt de gemiddelde hogere leeftijd van tomatentelers een rol. “De verwachting is dat de komende vijf jaar het areaal met 5 tot 10% zal afnemen. Dit jaar is dat al 2 tot 3%.”

Normaal staan in de zomermaanden de tomatenprijzen onder druk, maar dat was in 2023, op twee weken in juni na, niet het geval. “De hittegolven in Zuid-Europa waren in ons voordeel voor de prijsvorming.”

Verhaegen: “Tomatentelers zien graag een herhaling van het afgelopen jaar, omdat ze vorig jaar wat betreft de prijzen een goed jaar hebben gehad. Dat is ook wel nodig, want de kosten zijn ook enorm gestegen.”

Verloop seizoen belichte tomaten

In week 38 tot 40 van 2023 zijn de belichte tomatenteelten geruimd, waardoor deze productie is weggevallen. De eerste nieuwe volledig belichte teelten zijn in week 50 in productie gekomen. Tomatenteelten die maar mondjesmaat belicht zijn, kwamen half februari in productie.

“Vorig jaar waren de prijzen voor de belichte en herfsttomaten tot week 2 slecht, doordat er in Zuid-Europa voldoende productie was. Na week 2 was het daar slecht weer: koud en nat. Dit had invloed op de kwaliteit. Ook het virus zorgde voor een mindere kwaliteit en lagere productie. Met de prijsvorming is het dit jaar precies andersom. De belichtende tomatentelers hebben tot week 3 een goed begin van hun productieseizoen gehad. Daarna zijn de prijzen ingezakt.”

Bekijk actuele tomatenprijzen via GFactueel.nl/markt

Prijsdaling belichte tomaten

“De prijsvorming van de belichte tomaten uit Nederland is vanaf eind 2023 tot begin dit jaar goed geweest”, zegt Ruud den Boer, commercieel directeur Oxin Growers. “In week 3 zijn de tomatenprijzen behoorlijk ingezakt naar een zeer matig niveau. Dit is het gevolg van een grote aanvoer vanuit Spanje, die in week 2 op gang is gekomen door het aanhoudende mooie weer daar. Af en toe was er een korte opleving van de prijzen door meer vraag naar tomaten.”

“Deze prijsstijging zette echter niet door en de prijzen daalden na een paar dagen steeds weer. Dit heeft te maken met een overschot aan Spaanse tomaten. Kwalitatief houdt het ook niet over, zover wij dat kunnen zien. De belichte tomaten uit eigen land zijn beter van kwaliteit.”

Stabiel areaal onbelicht

Het areaal van de onbelichte teelt is dit jaar in België stabiel. Bij de belichte teelt komt het areaal weer terug en is ten opzichte van 2022-’23 iets toegenomen. Verhaegen: “Het volume is iets groter dan vorig jaar, maar nog niet op het niveau van 2022.” Begin maart komt de productie van de onbelichte teelt op gang. “De productie zal rustige starten vanwege het donkere weer met veel regen in februari.”

Betere kwaliteit dan importtomaat

De kwaliteit van de volledig belichte tomaten is beter dan van het importproduct. “Daarvan gaat de kwaliteit achteruit, mede door veel last van virus. Hierdoor is de productie in eigen land door een betere kwaliteit in het voordeel.”

Volgens de divisiemanager hebben de supermarkten tot week 15 nog volumecontracten (meestal) zonder prijsafspraken voor tomaten uit de zuidelijke landen. “Dat zit ons in de weg en dat zien we aan de prijsvorming. Als de vraag toeneemt, hopelijk na de skivakanties en bij meer lenteweer, kunnen we bij een aantrekkende productie in eigen land snel leveren. Dan is een voordeel ten opzichte van import.”

Groei areaal snoeptomaten

Nadat in Nederland en België het areaal van de snoeptomaten de afgelopen twee jaar is gekrompen, groeit het areaal dit jaar weer naar 165 hectare. Het areaal van de trostomaten neemt verder af. Bij de losse tomaten en specialties is het areaal nagenoeg gelijk. Het tomatenareaal blijft bij Oxin Growers ook ongeveer gelijk op 305 hectare.

In week 10 zal de productie en aanvoer van de losse tomaten uit de traditionele teelt op gang komen. In week 12 zal dat voor de trostomaten het geval zijn. De commercieel directeur van Oxin Growers: “Bij de start zal de prijsvorming nog afhankelijk zijn van het volume dat uit het buitenland komt. Voor het hele jaar verwachten we een goed tomatenjaar. Bij de aanvraag van contracten zien we een goede vraag naar tomaten.”

Verhaegen van BelOrta is eveneens positief over dit jaar. “Van de normale tomatenteelt hebben we al meer dan andere jaren op contract verkocht. De afnemers gaan voor zekerheid.”