2015 pakt tegengesteld uit voor glas- en vollegrondaardbeien

De telers van vollegrondaardbeien zullen terugkijken op een zeer matig jaar, voor de telers van glasaardbeien lijkt het goed te worden. Of het moet zo zijn dat november en december onverwacht gaan tegenvallen.

Vanuit de praktijk gaat de beoordeling van het prijsniveau voor vollegrond wel gepaard met de kanttekening, dat het prijsverschil tussen in de vollegrond en anders geteelde aardbeien soms aanzienlijk is. Dat verschijnsel is bij meer afnemende partijen waarneembaar, maar zou met name aan de orde zijn voor veiling Hoogstraten, met prijsverschillen van enkele tientallen procenten.

Onzinnig

“Toogpraat”, reageert directeur Gaston Opdekamp van veiling Hoogstraten desgevraagd. “Zo transparant als onze veiling is over de prijsvorming, zo gesloten daarover zijn andere partijen. We kennen de prijzen bij andere afnemers niet, en weten ook niet wat telers voor hun product ontvangen. Dat maakt speculatie en praten over prijsverschillen onzinnig.” Opdekamp heeft het vermoeden dat de discussie wordt aangewakkerd door de beleving over de teelt- en marktomstandigheden tijdens de afgelopen zomer. Hij wijst daarbij op het verschil in prijsvorming op veiling Hoogstraten in de periode half juni/eind augustus (weken 25-35) tussen de aardbeien die geteeld zijn op stellingen en in de vollegrond. Dat zijn aparte blokken. In 2013 was dat prijsverschil – in het voordeel van stellingaardbeien – 25 procent, in 2014 was dat 18 procent, en dit jaar 25 23 procent. “Het verschil tussen vollegrondaardbeien en stellingaardbeien was in 2015 over de genoemde periode 6 eurocent groter dan in 2014. Dat is een zeer klein verschil. In vergelijking met vorig jaar echter lag het algemene prijsniveau deze zomer een stuk lager, hetgeen de perceptie van het prijsverschil sterk beïnvloedde. Dat is wat ik objectief weet, praten over verschillen met andere handelspartijen, zonder harde cijfers, is speculatie.”

VidiPhoto

24 uur afrijpen

Redenen voor de tegenvallers waarmee de telers in de vollegrond te maken hadden, zijn er genoeg. De eerste kiem lag bij de planten, die door gunstige weer tijdens de opkweek in de herfst van 2014, erg zwaar waren en met grote aantallen vruchten. Dat maakte dat het aandeel kleine vruchten aan de hoge kant was: uitmondend in magere middenprijzen, ondanks dat de prijsvorming voor de grote vruchten doorgaans goed was. De gehinderde uitgroei werd nog eens versterkt door de hittegolf die zich midden in het de vollegrondpluk aandiende: met aardbeien die dag en nacht doorgingen met afrijpen. Vooral het ras Elsanta kampte hiermee.

Kenmerkend was verder dat de oogst in de onbedekte teelten onder invloed van het koude voorjaar relatief laat op gang kwam, waardoor er veel afzetruimte bleef bestaan voor de aardbeien uit met name tunnelteelten. In tegenstelling tot de teelten in de open lucht, kon in de tunnelteelten wel op tijd gestart worden met plukken. Het voorjaar was dan wel koud, maar ook zonnig: gunstig dus voor de teelten onder (folie)bedekking.

Tunnelteelten vallen stil

De (door)teelten onder glas profiteerden eveneens van het fraaie voorjaarsweer. In vergelijking met andere jaren startte de pluk wel iets later, maar wel gevolgd door constant weer in de daarop volgende weken, met volop zon overdag en koude nachten. Dat kwam de vruchtmaat ten goede, waarbij de vraag in de pas bleef lopen met het (gelijkmatig blijvende) aanbod. Dat uitte zich in een aanhoudend mooie prijzen, zowel de verse teelten als de doorteelten profiteerden daarvan.

Tegengesteld aan vorig najaar, vielen de tunnelteelten dit najaar snel stil. In de tweede week van oktober dook de temperatuur richting het vriespunt, gevolgd door enkele weken koud weer. Dat was Europawijd het geval, dus ook in landen als het Verenigd Koninkrijk waar de consument als het even kan voor aardbeien van eigen bodem kiest. Dat gaf ruimte voor glasaardbeien uit Nederland en België. Begin november waren naast het Verenigd Koninkrijk ook de Scandinavische landen en Duitsland aan de markt, met een fraaie prijsvorming. Dat zijn omstandigheden waarop niet gerekend werd, ook niet gezien het type trayplanten dat nu in de kassen staat: zwaar en met veel bloemen.