Het biologische middel Serenade krijgt steeds meer voet aan de grond in Nederland. Een groeiende groep telers gaat ermee aan de slag – vaak op proefschaal, maar soms ook als (gedeeltelijke) vervanging van chemie. Door de grote hoeveelheid data die de afgelopen tien jaar is verzameld, is de praktische waarde van Serenade steeds beter voor het voetlicht gekomen. Niettemin leven er nog veel vragen vanuit de praktijk over Serenade. Vollegrondsgroenten Koerier zet daarom de veertien meest gestelde vragen op een rij.
1. Wat is Serenade?
Serenade is een middel gebaseerd op de bacterie Bacillus amyloliquefaciens stam QST 713. Deze in de natuur voorkomende bacteriestam is effectief in het bestrijden van schadelijke bacteriën en schimmels zoals Fusarium, Pythium, Rhizoctonia, Botrytis, Alternaria, Sclerotinia, Septoria en echte meeldauw. Daarnaast heeft Serenade ook een groeibevorderende werking en verbetert het de opname van voedingstoffen.
2. Hoe werkt Serenade?
De sporen van bacteriestam QST 713 in Serenade vestigen zich – bij een bodemtoepassing – op het wortelstelsel van het gewas. Daarna breidt het zich steeds verder uit met de groei van de wortels (kolonisatie). Tijdens deze groei produceren de bacteriën fungicide en bactericide stoffen. Op die manier worden schadelijk schimmels (en bacteriën) van de wortels geweerd of verdreven. Bij een gewasbespuiting zijn de sporen in de formulering niet echt relevant. De werking tegen schimmels komt dan tot stand door de fermentatieproducten die in de formulering zitten. De sporen dragen niet of nauwelijks bij aan de werking. Dit in tegenstelling tot toepassingen in de bodem. Daar kan de bacterie koloniseren op de wortels en doorgaan met het vormen van fermentatieproducten.
3. Waar leven de bacteriën in Serenade van?
De bacillus-bacterie leeft van de uitscheidingsproducten (exudaten) van de wortels. Zo lang het gewas groeit – en de wortels dus exudaten uitscheidt – groeien de bacteriën ook verder. Dit is niet het geval bij een bladtoepassing omdat daar geen voeding aanwezig is voor de bacterie.
Lees verder onder foto
4. Blijft er een bepaalde concentratie van bacteriën achter in de bodem?
Nee. Als het gewas geoogst is, sterven de bacteriën af en valt de concentratie in de maanden daarna terug naar de natuurlijke hoeveelheden die in de bodem aanwezig zijn. Dit betekent ook dat geen na-effect verwacht mag worden van eerdere toepassingen van Serenade.
5. In welke vollegrondsgroenten kan Serenade worden toegepast?
Serenade is toegelaten in alle vollegrondsgroentegewassen.
6. Welke toepassingen (in welke gewassen) bieden op dit moment het meeste perspectief?
De bodem- of grondtoepassing van Serenade tijdens de opkweek van jonge planten laat in vrijwel alle teelten zien dat er sprake is van een betere groei. Dat komt omdat schadelijke bodemschimmels geen kans krijgen en de wortelgroei wordt gestimuleerd. In de vollegrond zijn vergelijkbare effecten gevonden bij de gewassen die direct in de vollegrond worden gezaaid. In de praktijk heeft Serenade laten zien effectief echte meeldauw en Alternaria in peen te kunnen bestrijden. Ook levert het een bijdrage in de beheersing van Septoria in knolselderij en bladvlekken in prei. In de teelt van peulgroenten en peulvruchten kan het een bijdrage leveren aan de bestrijding van Sclerotinia en Botrytis. Afhankelijk van gewas en de ziekten die beheerst moeten worden, kan Serenade een plek in het schema van vollegrondgroenten krijgen.
7. Heeft Serenade nog andere (positieve) effecten?
Ja. Toepassing van Serenade geeft in veel gevallen een kleine meeropbrengst ten opzichte van onbehandelde percelen. Verder verbetert het middel de opname van voedingsstoffen, waardoor het een boost kan geven aan de productkwaliteit.
8. Op welke manier kan Serenade het beste worden toegepast?
Serenade heeft een toelating als blad-, dompel- en bodemtoepassing. De bodemtoepassing kan volvelds, maar ook in de zaai- of plantrij. Hierbij moet 200 tot 500 liter water per hectare worden gebruikt. De dosering voor een grondbehandeling met Serenade is 5 tot 10 l/ha, afhankelijk van het gewas. Dit kan gewoon toegevoegd worden aan de bestaande middelencombinatie in de tank. Op het blad moet Serenade vooral zoveel mogelijk preventief worden toegepast. Is er al een stevige ziektedruk aanwezig, dan is het verstandig om eerst met een curatief werkend fungicide de schimmels te bestrijden.
9. Onder welke omstandigheden kan Serenade het beste worden toegepast?
Er zijn geen beperkende voorwaarden voor het gebruik van Serenade. Een bodemtoepassing kan worden uitgevoerd bij zaaien of planten. De (bodem)temperatuur speelt daarbij geen rol. Ook is het middel niet specifiek gevoelig voor UV. De voorwaarden voor een effectieve bladtoepassing zijn vergelijkbaar met de voorwaarden voor de meeste bedekkingsfungiciden.
Lees verder onder foto
10. Hoe zit het met de veiligheidstermijn en eventuele MRL’s van Serenade?
Serenade heeft geen veiligheidstermijn en het is vrijgesteld van Maximale Residu Limieten.
11. Is Serenade pH-gevoelig?
Nee. Serenade is zeer pH-tolerant. Dat geldt zowel voor de zuurgraad van de bodem als voor de zuurgraad van het water. Beide factoren spelen voor Nederlandse omstandigheden geen rol.
12. Kan Serenade gecombineerd worden met chemische middelen, andere biologische middelen en/of meststoffen?
Ja, dat kan. Vooralsnog zijn er geen nadelige effecten gevonden bij het combineren van Serenade met andere middelen of (start)meststoffen.
13. Wat is de houdbaarheid van Serenade?
Serenade heeft geen beperkingen op het etiket staan voor wat betreft de houdbaarheid. Verder is het niet noodzakelijk om Serenade gekoeld te bewaren.
14. Moet Serenade in de bestrijdingsmiddelenkast worden opgeslagen?
Ja. Serenade is geregistreerd als gewasbeschermingsmiddel en moet daarom opgeslagen worden in de bestrijdingsmiddelenruimte.